Euskal Herriko Unibertsitatean, Donostiako Arkitektura Goi Eskola Teknikoan egin ditu Maialen Ageitos Urainek (Mutriku, 1985) arkitekturako ikasketak. Azken proiektuan oso presente eduki du bere herria.
Bihar aurkeztuko du, Zabielen, 19:00etan.
Noiz amaitu zenuen proiektua?
Iazko azaroaren 8an amaitu nuen karrera. Ikasgaiak eurak pare bat urte arinago.
Proiektua egiteko prozesua zelakoa izan da?
Gaiaren aurkezpena egin nuen lehenengo. Hori egitasmoarekin hasi aurreko udan egin nuen. Herria eta eskualdea aztertu nituen pixka bat, eta herriaren azterketa horretatik ailegatu nintzen egitasmoa egiteko gune egokia aukeratzera. Argi neukan ez nuela museo bat bakarrik egin nahi. Mutrikuarra izanda, beharbada, gehiago bustitzen zara.
Eta Mutriku aukeratzea hasieratik eduki zenuen argi?
Argi neukan Mutrikun egin nahi nuela. Errazagoa da udaletxera joatea, argazkiak egitea… Egitasmo fikziozkoagoak egin dituen jendea badago, aukeratutako lekura inoiz joan ez dena. Zerbait egiazkoagoa egin nahi nuen, eta momentu jakin batean gunea bera ikusi nahi izanez gero, hurre eduki nahi nuen.
Kultur gunea non kokatu duzu?
Errotonda ondoan dagoen altzari dendaren aurreko aldean, errepide ondoan. Horko lursail guztia hartu dut egitasmoa egiteko.
Zergatik hor?
Herriko erdigunean dago, XIX. mendean eraiki zituzten bertan dauden bi etxeak… Harrez gero, gune hori ez dute ikutu. Gainera, nire egitasmoarentzat ez ezik, herriarentzat ere baliagarri izan daiteke. Egitasmoan oreka bilatu dut. Zuhaitz zahar eta handi asko daude bertan, eta ahal ditudanak mantendu egin ditut, bereziki bertokoak, haginak.
Nolako kultur gunea irudikatu duzu?
Etxe bi daude gunean, baina biak ezin izan ditut mantendu proiektuan. Bat kendu egin behar izan dut. Mantendu dudan eraikina Villa Marzo da. XIX. mendekoa da, eta niretzat oso-oso polita da. Hori, behintzat, mantendu nahi nuela argi neukan. Alboko etxea hasi nintzen begiratzen, baina askoz zaharkituago dago. Ez da benetako egitasmo bat, baina errealitateari asko begiratu behar zaio. Eraikin hori hartu nuen, eta hustu egin nuen barrutik, gauza publikoak egiteko ahalbidetu. Sotoa mantendu egin nuen, kultur taldeek entsegatzeko eta. Beste bi pisuek auditorio baterako sarrera bezala eta erakusketa bezala ere funtzionatzeko balioko lukete. Gero, horren atzean, beste eraikin independiente bat egin nuen, eraikin zahar horri pasabide batekin lotuta bakarrik. Hasiera batean, elkarri guztiz itsasita egin nituen, baina irakasleek esan zidaten Villa Marzo hainbeste gustatzen bazitzaidan, fatxada guztiak bistan mantentzeko. Eraikin guztiaren bueltan patio antzekoa geratzen da, eta hiru metrora nik egindako eraikina. Eremu guztia parke berde bat modukoa bihurtu nuen, argi neukan berdea izan behar zela. Errepide albo-alboan geratzen da, eta hor espaloi modukoa ipiniko litzateke, eta zuhaitzak lerroan. Gero, beste izkinan, liburutegi bat diseinatu dut, baina lurpean.
Zergatik lurpean?
Bigarren eraikin batek presentzia handiegia hartzen zuela iruditzen zitzaidan, eta lurperatzea erabaki nuen. Eraikinaren aurreko fatxada baino ez da ikusten, kristalezkoa bera. Gainak belarrez estalita egongo lirateke. Sarrera kristalezko aurrealdetik izango luke. Nahikoa estua egin behar izan dut, eta pisu bakoitza oso altua, argia ondo sartzeko.
Buruhausterik ez zenuen falta izango bi urtean…
Burukomin bat baino gehiago eman dit, bai. Momentu jakin batean, irakasleak esan zidan ahazteko kokalekua Mutriku zela. Gehiegizko lotura horrek ez dizu uzten gauzak egiten.
Eta bi urte horietan asko aldatu al da hasierako asmoa?
Bai. Ideia orokorra hasierakoa da, baina egin ahala asko aldatu da. Gutxinaka eman den prozesua da. Azkenean, proiektu hipotetiko hori egiazkoegia egiten duzu, eta notarako hainbesteko garrantziarik ez duten gauzetan sartzen zara.
Arkitektura aldetik nolakoa da, zure ustez, Mutriku?
Erdigunea Erdi Arokoa dauka, oso-oso polita. Nik uste dut Gipuzkoako alde zaharrik politena daukala Mutrikuk, eta arkitektonikoki iruditzen zait oso ondo dagoela: jauregiak, kultur etxeak, plazak… XIX. mendeko eraikinak gehiago babestu beharko liratekeela irizten zait. Gero, XX. mendean egindako eraikinak daude. Gaur egun, dauden hutsuneak betetzea da gehienbat egin daitekeena. Mutrikuk gutxi dauka hazteko. Horregatik erabaki nuen herri barruko gune bat hartzea eta birgaitzea. Azkenean, kanporaka ez dago hazkuntza eremurik.
Urduri ala gogotsu zaude Zabielen egitasmoa erakusteko?
Gogoagaz. Hainbeste kosta zaidan proiektua erakusteko gogoa daukat. Argi utzi nahi dudana da egitasmo hau egitasmo hipotetiko bat dela, ez dela egiazkoa. Arkitektura ikasketak amaitzeko proiektu lan bat da. Nota lortzeko lana da azkenean.
Aukeratu arkitektura lan bat.
Donostiako Kursaala gustatzen zait. Linea zuzenak asko gustatzen zaizkit, eta oso polita eta dotorea dela irizten zait. Ez dauka ezer bitxirik, baina solairu batetik bestera igotzeko eskailerak ez dira eskailerak, eskulturak dira. Auditorio batean egonda nago, eta ikusgarria da.
