Ondarroako Plaiko Zubia, biziberritzeko aukeraren zain
Ondarroako Plaiko Zubia, Itsasaurretik ikusita. Beste aukera bat eman zaio Ondarroako Plaiko Zubiari. Leheneratzeko lanak egingo zituen enpresa aukeratzeko lehen deialdiak kale egin ostean, bigarren lizitazioa egin du aldundiak; oraingoan aurrekontua gehituta.
Dauzkan ezaugarriengatik, 2008tik, Ondarroako Plaiko Zubia Euskal Kultura Ondareko Zerrenda Orokorrean sartuta dago, Monumentuen multzoan. Lehengo deialdian baino diru gehiago gorde da lanetarako: 716.000 euro, BEZ eta guzti.
Ondarroako Plaiko Zubia 1927koa da. Bizkaiko Foru Aldundiak egin zuen, garai hartako Ondarroako alkate Celedonio Arriolaren eskariz. Hiru arrazoi eman zituen udalburuak eskaria egiteko: herrian zegoen udatiarren kolonia nabarmena, hondartzen erakargarritasuna garaiko gizartean eta hondartzaratzeko bitartekoen egoera deitoragarria: batetik, itsasadarra zeharkatzeko potina garestiegia zelako herritar apalentzat eta bestetik herritik bide luzea egin eta gero herri gainean dagoen Arrigorriko bihurgunetik bide zidor malkartsu batetik jaitsi behar zutelako.
Ondarroako plaiko zubia.
Udalak zubiari garaian Espainiako Erregea zen Alfonso XIII. aren izena jartzeko eskatu zion aldundiari, bere korotzearen zilarrezko ezteiak zirela eta.
Zubi higikarien urrezko garaia Aro Garaikidearen garapen teknologikoarekin etorri zen, eta, batez ere, XIX. mendean gauzatu ziren aurrerakuntzekin. Ondarroakoak zubi bular bietan edo ubidearen ertz bietan kokatuta dauden harroinetan bira egiten zuen.
Ondarroa modukoxe zubi asko ez daude munduan. Ipar Amerikan bat, Ipar Afrika aldean beste bat eta Europan bi, hauetatik bat, Ondarroakoa
Ondarroa modukoxe zubi asko ez daude munduan. Ipar Amerikan bat, Ipar Afrika aldean beste bat eta Europan bi, hauetatik bat, Ondarroakoa. Jose Gonzalez de Langarika injineruak egin zuen, dirudienez, Bilbon eraikita zegoena eredutzat hartuta. Zubi biak antzekoak izan arren, Bilbokoak eskala handiagoa zuen, oholtzaren zein argiaren aldetik. Beste alde batetik, Bilbokoak indar eragiletzat motore hidraulikoa zuen, eta Ondarroakoak, ostera, motore elektrikoa zuen. 1927tik 1937ra bitartean, zubi birakari bi egon ziren Euskal Herrian, biak zaldainak, altzairuzkoak eta zubisaria jasotzen zutenak; bata Bilbon eta bestea Ondarroan. Ondarroakoa 1927an jarri zuten, eta Bilbokoa dinamitatu egin zuten 1937an.
Muntaketa. Deustuko Bengoechea tailerrean egin zuten, eta ataletan eroan zuten, errepidez, Ondarroaraino. Atal desberdinak orduan Circulo La Amistad zegoenaren aurrean ipini eta hantxe armatu zuten, eta gero harroinen gainean muntatu, garabi erraldoi batekin. Emaitza, ia 23 tona altzairuz eta burdinaz egindako eraikina, Ondarroako zaldain birakaria.
Zaldainaren ezkerraldean, eskailerak igo eta berehala, harroinaren altueran, egitura zerbait zabaltzen zen tokian, egurrezko etxetxo bat egin zuten zubizainarentzat, zubisaria jaso eta zubiari bira emateko betekizuna zuenarentzat. Denbora bera egiten zuen zubia irekitzen zein ixten: bi minutu maniobra bakoitzean.
1988an, zubizaindariaren etxetxoari sua eman eta gutxira, zaldain osoa atondu zuten, eskudela aldatu zioten, eta osagai elektrikoak kendu zizkioten. Eskuma aldeko bide berria egin zutenean, hormigoizko hegalkina suntsitu eta zubiratzeko eskailera egin zen nasa berritik. Zubia 2002an zabaldu zuten azkenengo bider, 75 urte bete zituenean.
