COVID-19aren aldaera berriak Euskal Herrira ere heldu dira
Adituek diotenez, aldaera berri horiek gero eta zabalduago daude. Izurriaren bilakaera moteltze aldera, aldaera horiek identifikatzeko eta kontrolatzeko sistemek garrantzia handia dute orain.
“Uste dugu hemendik aste batzuetara gehien detektatuko dugun birusaren aldaera britaniarra deitua izango dela”: horra birusaren bilakaera, Donostia Ospitaleko birologo Miriam Goikoetxearen hitzetan. Orain aste batzuk egindako iragarpenak dira, eta bete egin dira. Hain zuzen, Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, positibo guztien ia erdiak baino gehiago dira aldaera horretakoak. Birusak lortu du jarritako oztopoak gainditzea, eta formaz aldatzea: aldaera berriak ditu. Eusko Jaurlaritzaren datuen arabera, Hegoafrikako aldaeraren bost kasu, Brasilgoaren bat eta Portugalgoaren beste bat zenbatu dituzte. Baina, nola identifika daiteke positibo bat aldaera batekoa edo bestekoa den?
Bada, positiboen laginak aztertzera bidalita. Osakidetzak, adibidez, horretarako prozesuak jarri ditu martxan. Zenbait lagin positibo hartu, eta bigarren proba bat egiten diete, mutaziorik duten ikusteko. Erresuma Batutik zabaldutako birusaren aldaerak atzemateko, esaterako, N501Y izeneko mutazioa bilatzen dute azterketetan. Proba horrek positibo ematen badu, beste azterketa bat egiten dute gero, S genea galdu duela ziurtatzeko. Izan ere, Erresuma Batuko aldaeraren berezitasuna da S izeneko genea galdu izana. Gene hori galdu badu, beraz, Erresuma Batuko aldaera dela ondorioztatzen dute.
«%99,5eko fidagarritasuna du proba horrek», azpimarratu du Carmen Ezpeleta Nafarroako Ospitale Guneko laborategiko buruak. Bere datuen arabera, teknika horrekin 500 positibo inguru aztertu ditzakete astebetean: kutsatuen kurbak goia jo zuenean, urtarrilaren amaieran, positibo guztien %35 zen hori. Gaur egun, gai dira atzemandako positibo guztiak aztertzeko, kopurua ordukoa baino baxuagoa delako. Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, positiboen laurdenari egiten diote bigarren proba, Jaurlaritzaren Osasun Sailaren komunikazio zerbitzuen arabera.
PCR motako probak dira horiek. IkerBasqueko ikerlari eta EHUko irakasle Ugo Mayorrek azaldu du positiboen aldaerak identifikatzeko «modurik merkeena» direla. Baina, zehaztu duenez, azterketa horiek kasu honetan Erresuma Batuko aldaera atzeman badezakete ere, ezin dituzte beste hainbat aldaera identifikatu. Horregatik uste du birusaren sekuentziazioa maizago egin beharko litzatekeela aldaeren jarraipen egoki bat egiteko: birusaren material genetiko guztia aztertu beharko litzatekeela, alegia.
