Alfontso XIII.aren zaldain birakaria, Plaiko Zubia edo Txakur-txiki zubia. Modu batera edo bestera deitu, monumentu bat da, ondare kulturala da. Oinezkoentzako zubi birakaria 1927an eraiki zuten, Arrigorri hondartzarako bidea errazteko; inaugurazioa maiatzaren 1ean egin zuten. XIX. mende amaieran eta XX. mende hasieran egiten zen burdin arkitekturaren adibide polita da, eta asteon 90 urte bete ditu.
Plaiko Zubiaren inaugurazioa, 1927ko maiatzaren 1ean. Argazkian, Zeledonio Arriola orduko alkatea, zubian zutik. Argazkia: OHZ
Ondare Kultural izendatzeaz batera, Eusko Jaurlaritzak Ondarroako Udalari egitura babesteko eskatu zion 2008an. Izendapenaren ondorioz babestuta geratu ziren guneak ondokoak izan ziren: alde batetik, bi harroinez eta metalezko bi bao-erdiez osatutako zubiaren egitura bera, eta bestetik, zubiari lotutako urbanizazioa; azkenik, zubiaren ondoan dagoen eremua ere babestuta geratu zen.
Eneritz Basurko: “Udalak aldundiari eskatu ziona da zubia konpondu barik egon arren, segurtasun maila bat bermatzea eta uda sasoian hiru hilabetez zubia oinezkoentzako ireki ahal izatea”
Zubia zabalik, 2002an (behean argazki galeria). Herritarrek zubia zabalik ikusi ahal izan zuten azken aldia 2002. urtean izan zen. Urte horretan, maiatzean, Plaiko Zubiak 75 urte bete zituen eta zabaldu egin zuten –urteurrena baino aste bat beranduago zabaldu zuten, giltza lortu eta gero–. Hilabete beranduago, Sasoire plataformak Kepa Badiola preso ohia Espainiara bidali behar zutela eta, salaketa egiteko zabaldu zuen zubia. Ordutik, ez da gehiago zabaldu.
Zubiaren egunego egoera. Urtarrilean Bizkaiko Foru Aldundiak zubia konpontzeko asmoa agertu eta gero, aldundiko topografoa konponketak egiteko txostena egiten dabil. Eneritz Basurko Ondarroako Udaleko Hirigintza zinegotziak jakitera eman duenez, maiatzerako zubia irekitzekoa aukera egongo den edo ez jakiteko geratu ziren. Eta informazioa eskatzeko saiakera egin badute ere, ez dutela erantzunik eduki diote. “Udalak eskatu ziena da zubia konpondu barik egon arren, segurtasun maila bat bermatzea eta uda sasoian hiru hilabetez zubia oinezkoentzako ireki ahal izatea. Baina noski, horretarako aldundiko teknikariek segurtasun hori badagoela bermatu behar dute”.
Zunbeltz Bedialauneta alkateak esan du teknikariek bere garaian zubiaren egoera aztertu zutenean zubiaren egoera ez zela bat ere ona. “Zubia ez dago bat ere ondo, uharrak janda dago. Hasiera baten udarako konponduko zutela esan bazuten ere, kalte handiak daude”.
KRONOLOGIA:
75. urteurrenean egindako ekintzaren argazki galeria (2002. urtea)