Korrika, 1980. urtetik pausoak ematen

Asier Alkorta

Amoroto,Aulesti,Berriatua,Etxebarria,Gizaburuaga,Ispaster,Lekeitio,Markina-Xemein,Mendexa,Munitibar,Mutriku,Ondarroa,Ziortza-Bolibar

2016/11/11

Forondako (Gasteiz) airepotua inauguratu, lehenengo Eusko Legebiltzarra aukeratu, Gasteiz Euskal Autonomia Erkideko hiriburu izendatu, euskaldunak Everesteko gailurrera ailegatu… 1980. urteak askorako eman zuen. Baina euskalgintzak, eta oro har, euskarak, bestelako jauzi bat eman zuten urte horretan, hizki handiz idaztekoa. Hain izan zen jauzi handia ze, oraindik orain, hainbat herritarrek orduan emandako pausoek indartsu jarraitzen dutela aurrera egiten: 1980. urteko azaroaren 29an, lehenengo Korrika egin zen. Gaur egun emozioa eta zirrara sortzen dituen ekimena esperantzak eta ezjakintasunak inguratuta jaio zen, baina lehenengo Korrika hori antolatu zutenek argi zuten euskara Euskal Herri osora zabaltzeko bateko eta besteko herritarren bultzada beharrezkoa zela. Lekukoari helduta, Zuk ere esan bai euskarari leloa kilometroz kilometro zabaldu zuten milaka herritarrek.

Agurtza Zubikarai: “Korrika lehenengo aldiz pasatu zenean eta orain ere, bi sentimendu edukitzen ditut: emozioa eta poza”

Lekukoen testigantzak. Duela 36 urte bizitakoa «handia» izan zela diote urte hartan euskalgintzan lanean ari ziren Lea-Artibai eta Busturialdeko herritarrek. Begirada atzera botata, bakoitzak 1980. urtean bizitakoa kontatu dio HITZA-ri.

Balendin Enbeita muxikarra, 1980. urtean Korrika Gernika-Lumotik pasa zenean, lekukoari helduta.

Agurtza Zubikarai Ondarroako AEK-ko irakaslea da gaur egun. Lehendabiziko Korrika egin zenean, baina, ikaslea zen. «Lehenengo Korrika antolatu genuen zer zen jakin barik». Dena dela, herritarrengandik jasotako erantzuna ona izan zela dio. «Erantzun ona ona izan zen, bai lanerako eta baita ere parte hartzeko». Orduan eta gaur egun ere, sentimendu kontrajarriak izan zituela eta izaten dituela dio Zubikaraik. «Emozioa eta tristura sentitzen ditut. Emozioa, Korrika pasatzen denean emozionatzekoa delako. Eta tristura, hutsune bat sentitzen dudalako. Azken finean, Korrika momentu baten pasatzen da, eta nik beti pentsatzen dut: ‘Jende hau guztia non dago egunerokotasunean?’».

Alberto Gabikagogeaskoa: “1980. urtean Korrika egin ahal izan bazen, boluntarioei esker izan zen”

Alberto Gabikagogeaskoa lekeitiarrak urteak daramatza Busturialdean bizitzen, eta oso presente dauka orduan bizitakoa: «AEK nahiko hasibarria zen garai hartan, eta argi geneukana zen Korrika Euskal Herri osokoa izan behar zela». Gabikagogeaskoak, Busturialdeko beste dozena erdi bat lagunekin batera, Maulen egin zuen korrika. «Gogoratzen dut elurra egin zuela Maulen, eta jende gutxik lagundu zigula». Hasieratik, baina, Korrika interesgarria izango zela argi zeukan. «Egin zen momentutik, argi genuen hurrengo Korrika hobea izango zela, eta hurrengoa oraindik ere hobea». Denaren gainetik, ekimena herritarrek bultzatu zutelako egin zela dio. «Korrika egin ahal izan bazen, boluntarioei esker izan zen; herriaren aldetik bultzada handia izan zen».

Edrune Brouard: “Bilbon hainbeste jende euskararen aldeko halako manifestazio baten parte hartzen ikustea sekulakoa izan zen”

Edurne Brouardek, ostera, lehenengo Korrikan esperantza eta urduritasuna zirela nagusi dio. «Euskal Herri osoa hartu behar zuen ekimena egiteko esperantza handiak genituen. Baina, zalantza handia ere bai. Inork ez zekien harek zer emango zuen; urduritasun handia genuen». Brouardek lehenengo Korrikaren Bilboko azken kilometroak ditu gogoan. «Itsasontziek turrunak jo zituzten, kanpai hotsak entzuten ziren… Hainbeste jende euskararen aldeko halako manifestazio baten parte hartzen ikustea sekulakoa izan zen; Kale Nagusia jendez bete-bete egin zen». Bilboko lehengo erakustazokan amaitu zen Korrika hura. Baina amaitu baino, ordukoa hasiera baino besterik ez zela izan esan ahal da gaur egun. URTERIK URTE:

1.Korrika, 1980. Oñati-Bilbo. Azaroaren 29tik abenduaren 7ra. Leloa: Zuk ere esan bai euskarari. Abestia: Korrika 1 (Xabier Amuriza).
2. Korrika, 1982. Iruñea-Donostia. Maiatzaren 22tik 30era. Leloak: AEK, euskararen alternatiba herritarra eta Korrika, herriaren erantzuna euskararen alde. Abestia: Korrika 2 (Akelarre).
3. Korrika, 1983. Baiona-Bilbo. Abenduaren 3tik 11ra. Leloa: Euskaraz eta kitto! Abestia: Korrika 3 (Egan).
4. Korrika, 1985. Atharratze-Iruñea. Maiatzaren 31tik ekainaren 9ra. Leloa: Herri bat, hizkuntza bat! Abestia: Korrika 4 (Lontxo Aburuza).
5. Korrika, 1987. Hendaia-Bilbo. Apirilaren 3tik 12ra. Leloa: Euskara, zeurea. Abestia: Korrika 5 (Oskorri).
6. Korrika, 1989. Iruñea-Donostia. Apirilaren 14tik 23ra. Leloak: Euskara Korrika eta kitto eta Euskal Herriak AEK. Abestia: Gu AEK-koak gara (Xanti eta Maider).
7. Korrika, 1991. Gasteiz-Baiona. Martxoaren 15etik 24ra. Leloa: Korrika euskara, euskaraz Euskal Herria. Abestia: Korrika 7 (Irigoien Anaiak eta Mikel Erramuspe).
8. Korrika, 1993. Iruñea-Bilbo. Martxoaren 26tik apirilaren 4ra. Leloa: Denok maite dugu gure herria euskaraz. Abestia: Aide Korrika (Tapia eta Leturia). Korrika Kulturala ekimena hasi zen, baita Korrika Kirolaria ere (azken hori desagertuta dago).
9. Korrika, 1995. Donibane Garazi-Gasteiz. Martxoaren 17tik 26ra. Leloa: Jalgi hadi euskaraz. Abestia: Bizi ganoraz (Maixa eta Ixiar, Alex Sardui, Kepa Junkera).
10. Korrika, 1997. Oñati (Arantzazu)-Bilbo. Martxoaren 14tik 23ra. Leloa: Euskal Herria Korrika! Abestia: Euskal Herria Korrika (Gozategi).
11. Korrika, 1999. Iruñea-Donostia. Martxoaren 19tik 28ra. Leloa: Zu eta ni euskaraz. Abestia: 1 eta 1 (Joxe Ripiau). Bartzelona eta Londresko euskaldunek ere Korrikak egin zituzten, estreinako.
12. Korrika, 2001. Gasteiz-Baiona. Martxoaren 29tik apirilaren 8ra. Leloa: Mundu bat euskarara bildu. Abestia: Big Beñat (Fermin Muguruza).
13. Korrika. Maule-Iruñea. Apirilaren 4tik 13ra. Leloa: Herri bat geroa lantzen. Abestia: Gero bat gaurdanik (Mikel Laboa eta Ruper Ordorika).
14. Korrika, 2005. Orreaga-Bilbo. Martxoaren 10etik 20ra. Leloa: Euskal Herria euskalduntzen. Ni ere bai!. Abestia: Ni ere bai (Afrika Bibang).
15. Korrika, 2007. Karrantza-Iruñea. Martxoaren 22tik apirilaren 1era. Leloa: Heldu hitzari, lekukoari, elkarlanari, euskarari, herriari. Abestia: Heldu (Niko Etxart eta El Drogas). Madril (Espainia), Bartzelona (Katalunia), Mar del Plata (Argentina) eta Pekingo (Txina) euskaldunek ere Korrikak antolatu zituzten.
16. Korrika, 2009. Tutera-Gasteiz. Martxoaren 26tik apirilaren 5era. Leloa: Ongi etorri euskaraz bizi nahi dugunon herrira! Abestia: Ongi etorri laguna (Betagarri).
17. Korrika, 2011. Trebiñu-Donostia. Apirilaren 7tik 17ra. Leloa: Maitatu, ikasi, ari… Euskalakari. Abestia: Pausoz pauso euskalakari (Gose).
18. Korrika, 2013. Andoain-Baiona. Martxoaren 14tik 24ra. Leloa: Eman Euskara Elkarri. Abestia: Bagoaz (Esne Beltza).
19. Korrika, 2015. Urepele-Bilbo. Martxoaren 19tik 29ra. Leloa: Euskahaldun. Abestia: Denok Korrikara.