50 urte emozioak sorrarazten

Malen jaietako lehenengo eguna sentimenduz beteko du danborradak; herri oso baten zirrara sortzen duen ekimenak urteko gaurik bereziena bilakatzen du Malen bezpera.

Naia Arantzamendi

Mutriku

2022/07/15

Berebiziko garrantzia duen ekimena da danborrada Mutrikuko herriarentzat. Mandazketa Elkarteak guztia prest dauka ekimen garrantzitsurako. Jaietako lehen eguna, uztailaren 21a, goi-goitik ospatzeko gogotsu daude.

[Malen jaietako egitaraua]

110 pertsona biltzen dira urtez urte Goiko Plazan, eskuak astindu eta herri oso baten sentimenduak pizten duen danbor hotsa sortzeko. Aurten, baina, kopuru aldetik aldaketa txiki batekin datoz. 50. urteurrena ospatuko dela kontuan izanda, 130 lagunek parte hartuko dute, ohi baino hogei lagun gehiagok. Ospakizuna berezia egite aldera, kopurua handitzeaz gain, kolore pixka bat emango diote gauri.

Antolatzaileek aipatu dutenez, parte hartzea izugarria izaten da, urtero betetzen dira ezarritako kopuruak, izen emateak zabalduaz batera: “Izena emateko epea zabaldu eta ordu betera jada lekuak beteta izaten ditugu, jende asko geratzen da kanpoan, eta zortedun batzuk erreserban geratzen dira”. Gehitu dutenez, parte hartzaileen profila denetarikoa izaten da. “Nagusi, gazte, eta denetarik egoten da, ez da adin tarte bati lotzen zaion ekimena, herri osoak sentitzen du eta horregaz batera herri osoak parte hartzen du, gurean, zehazki, 17 urtetik aurrerakoek”.

Errotutako tradizioa

Orain daudenen gurasoek sortu zuten Mandazketa elkartea eta danborrada, Zezilio Pagoagak abestiak sortu zituen eta Inazio Odriozolak zuzendaritzari ekin zion: “Gure gurasoak jubilatzen joan ahala guk erreleboa hartu diegu”.

Hasiera batean, Mandazketa elkarteko batzordea arduratzen zen urtez urte danborrada antolatzeaz, baina bi urteka batzordea aldatzen joaten zen, hortaz, bi urtero prozesua berriz hasten zen, eta horrek prestaketa moteldu egiten zuen. Horren aurrean, lan talde txiki bat sortu zuten espresuki danborradaren antolakuntzagaz arduratzeko.

“Herriak maite du danborrada”

Antolakuntzaren lan taldeaz gain, lan egiteko formatua ere aldatuz joan da urteen poderioz. Hasiera batean Mutrikuko Udalak parte hartze zuzena izaten zuen, jantziak alokairuan hartzearen ardura izaten zuen, eta horrek zekarren gastuei aurre egiten zien. Baina duela urte batzuk Mandazketa elkartetik erabaki zurrun bat hartu zen: antolakuntza moduak aldatzea eta gutxika-gutxika elkarteak bere material propioa erostea, hala nola, jantzian, danborrak… beharrezko guztia danborradari behar bezala aurre egiteko. Eta halaxe egin dute. Santo Tomas Egunean, elkartean pintxoak eta tortillak prestatu eta saldu egiten zituzten. Hortik ateratako diruarekin, materiala erosten joateko aukera izan dute urtez urte.

Egun, beraien material propioa dute, eta urtero beharrezko aldaketa eta konponketan egiten joaten dira egun handian dena puntu-puntuan egote aldera: “Adostutako talde horretako kideak hilabete batzuk lehenago hasten gara guztia prestatzen”.

“Gaua heltzean, banda jotzen hasi eta lehenengo danbor hotsarekin, ileak puntan jartzen zaizkit.”

Egun handia

Hautsak kendu dizkiote jada danborrei, eta pasaden astean hasi ziren entseguak egiten, martitzenean, hain zuzen ere. Uztailaren 21eko gaua buruan izanik, jada gogoa nabaritu egiten da herrian: “Jendea amorratzen egoten da egun hori heltzeko, izen emateak horren isla dira”. Herrian errotuta dagoen eta herriaren ikur den danborrada herritarrek sortutakoa da eta beraiek bizitzen dutena. Hori da mutrikuar batentzat danborrada gaua.

Badago familiatik jaso duenik, lagunartetik edota jakin minak gehiago eginda ezagutu duenik. Guztiek elkarbanatzen duten gauza da irrika hori, “herriak maite du danborrada”.

Mandazketa Elkarteko antolatzaileek emozioz azaldu dute zer den zehazki danborrada mutrikuar batentzat: “Gaua heltzean, banda jotzen hasi eta lehenengo danbor hotsarekin, ileak puntan jartzen zaizkit. Zirrara horrek gorputz osoa igarotzen dit, emozioak pil-pilean jartzen dira bat-batean, oso berezia da”.
Horrela, gauzak jada prest izanik, entseguak martxan hasita eta gogoak soinean izanda, dena bideratuta dago gau handiari gogoz heltzeko.

Erlazionatutako edukiaHerria eta kirola uztartuz, 50 urteko ibilbidea “Guztiok ondo pasatzeko beharrezkoa da guztiok arduraz jokatzea”