Leartiker Esneki Zentroa Know&Cheese proiektuko parte da
Esnekigintza eta gaztagintza tradizionalen lehiakortasuna handitzea dute helburu, 2026ko abendura arte irauten du proiektuak.
Know&Cheese proiektuan Pirinioetako bi aldeetako sei erakundek parte hartzen dute. Euskal Herritik Leartiker Esneki Zentroa, Prosumerlab eta Hazi, BETA Zentro Teknologikoa Kataluniatik, eta, Idele eta Interprofession lait de Brebis Frantziatik. Europar Batasuneko Interreg Poctefa programaren barruan kokatzen da eta 1.338.816,06 euroko aurrekontua dauka.
“Helburua da esnekigintza eta gaztagintza tradizionalen lehiakortasuna handitzea, haien jasangarritasuna bultzatuz”, azaldu dute. Herritarrei informazio guztia hurbiltzeko webgunea eta sare sozialak zabaldu dituzte. Joan den astean, urtarrilaren 15ean eta 16an, proiektuaren jarraipenerako bigarren bilera egin zuten Donostian. Bertan, entitate bakoitzak ordura arte egindako ekintzak, ateratako ondorio nagusiak eta 2025eko lehen seihilekoan jorratzeko lan ildoak aurkeztu zituen.
Lehen fasean, 2024ko erdialdean, azterketa “sakon” batekin hasi zuten, “ekoizle artisauek eta kontsumitzaileek elikagaien jasangarritasunari buruzko ezagutza, beharrak eta aukerak diagnostikatzeko”. Diagnostiko horri esker, artisau gaztaren eta beste esneki batzuen kontsumitzaileen “motibazioak eta erosteko portaera” identifikatu ahal izango dituzte, eta, lortutako informaziotik abiatuta, zaintza teknologiko bat egingo dute. Aurreikuspenen arabera, 2025eko lehen hiruhilekoan argitaratuko dituzte emaitzak.
Hain zuzen ere, ezagutza berria sortu nahi dute proiektuagaz: “Sektorea trebatzeko eta kontsumitzaileak ekoizpen horien jasangarritasunaren aspektu ezberdinetan sentsibilizatzeko; soziala, ekonomikoa eta ingurumenekoa”. Horregatik, ekoizleen prestakuntza eta kontsumitzaileen trebakuntza “funtsezkoa” dela diote.
Adibidez, herritarrek tokiko eta kalitatezko lehengaiak dituzten aukerak lehenestearen onurak ezagutzea. Horretarako, “harreman zuzena” izan nahi dute eta hainbat ekintza egingo dituzte eta emaitzetatik abiatuta, produktu berrien garapena landuko dute. Azken batean Know&Cheese proiektuak tokiko ekonomia bultzatzeko bitarteko bat izango dela diote: “Sektorea erakargariagoa bilakatuz, lurralde garapenean duen eragina indartuz eta lanpostu berriak sortuz”.
Atera nahi duten beste ondorioetako bat klima aldaketaren inguruan da. Hau da, klima aldaketak esnekien ekoizpenean duen eraginari buruzko “informazio baliotsua” lortzea. Horretarako, esnearen propietate teknologikoei eta elikagaien segurtasunari nola eragiten dien ebaluatuko dute, baita animalien ongizatean ere. Gainera, esnekien ekoizpenak eta eraldaketak klima aldaketan duten inpaktua aztertuko dute.