Martxan da Markina-Xemeingo Alde Zaharra zaharberritzeko proiektua
Markina-Xemeingo Udalak Alde Zaharra zaharberritzeko 2.775.946 euroko dirulaguntza jaso du. Azpiegiturak berritu eta ordenatzeaz gain, zolaketa egokituko dute, irisgarriago egiteko. Lanak ekainean hastea eta 2026ko apirilean amaitzea aurreikusten dute.
Markina-Xemeingo Udalak herriko hirigune historikoa eta bere ondarea balioan ipini eta dinamizatzeko asmoz, Alde Zaharra zaharberritzeko lanei ekingo die aurten. Udalak aurreikusi duenaren arabera, lanak ekainaren hasieran hasiko dira, eta 2026ko apirilerako amaitu; azpiegiturak hobetu eta zolaketa egokituko dute.
Lanok, “batez ere erabilera turistikoa eta balore kulturala” kontuan izanda egingo dituzte. Izan ere, “balio handiko” Erdi Aroko hiribildua dauka Markina-Xemeinek, lau kalez osatuta: Guenkalea, Erdikokalea, Kaleokerra eta Zeharkalea. Babes ondarearen eraginez udalak bertan “esku hartze handirik” egin ezin izan duen arren, Europako Next Funtsetatik lanok egiteko beharrezko finantzazioa lortu dute. Hala, 2.775.946 euroko dirulaguntza izango dute obrak aurrera eroateko.
Lortutako finantzazioaren eraginez, lanak “berehala hasteko eta gauzatzeko derrigortasuna” dutela adierazi dute. Halaber, proiektua prestatzen aritu dira azken hilabeteetan; gaur gaurkoz, lizitazio prozesuan daude lanak. Ekainean hasi, eta 10 hilabetez bi motatako lanak egingo dituzte. Alde batetik, azpiegiturak erabat berritu eta ordenatuko dituzte, besteak beste, saneamendua, ura eta komunikazio azpiegiturak. Bestalde, zolaketa egokituko dute, irisgarriagoa izan dadin.
Bost fasetan banatuko dituzte lanak, ingenieritza irizpideak direla eta. Lehenengo fasea ekainetik abuztura bitartekoa izango da, eta Erdiko eta Okerra kaleen arteko Zeharkalen alde batetik, eta Guenkalean eta Abesuan beste aldetik egingo dituzte lanak. Bigarren fasea abuztuan hasi eta urrian amaituko da: Zeharkaleko erdiko zatia, Okerra kaleko beheko erdia, Erdikokaleko beheko erdia eta lehenengo faseko zolaketak egingo dituzte. Hirugarren fasea urritik urtea amaitu bitartekoa izango da, eta Okerra kaleko eta erdikokaleko goiko erdiak, Guenkaleko erdia eta bigarren fasekoen zolaketak egingo dituzte. Laugarren fasea 2025eko abendutik 2026ko urtarrila bitartekoa izango da: Okerrako eta Erdikokaleko goiko erdiak, Guenkaleko erdia eta hirugarren faseko zolaketak egingo dituzte. Azkenik, datorren urteko urtarriletik martxora azken zolaketak egingo dituzte.
Hasi aurretik. Udalak jakitera eman duenez, obrak hasi aurretik Alde Zaharreko etxebizitza, lokal nahiz bestelako higiezinen ikuskapena egingo dute: “Ikuskapen horien helburua hasierako egoerak jasotzea da, obrak iraun bitartean gertatu daitezkeen kalteei erantzun arina eman ahal izateko”.
Era berean, udala jakitun da obrek “eragozpen handiak” sortuko dituela, eta “ahal den heinean” eragozpenok txikituko ditu. Horretarako, egin berri dituzte inguruko merkatari eta bizilagunekin lehenengo bilerak: “Alde Zaharreko bizilagunekin eta merkatariekin egindako lana partekatu du udalak, herritarrei lanen nondik norakoak jakinarazi, hauek inpaktua ahalik eta gehien arindu eta euren ekarpenak jasotzeko”.
Bestalde, jarduera guztia arkeologia talde batek gainbegiratuko duela azaldu dute, gunearen azterketa arkeologikoa egiteagaz batera. Gaineratu dutenez, “obretan eta irekita” egongo den obra izango da; hori horrela, ondare ikuspegitik kultur izaerako bisita gidatuak egingo dituzte lanek iraun bitartean. Era berean, dirulaguntzaren helburua obrekin paraleloki erabilera turistikoa sustatzea ere badenez, turismora begira udaletxeko beheko solairuan interpretazio zentro txiki bat sortuko dute.
Merkatariekin egindako bilera.Markina-Xemeingo Udala
