Garbiketa sektoreko langileen lana ere, behar beharrezkoa
Garbiketa funtsezko jarduera dela nabariago geratu da azken hilabeteetan. Sektoreko enpresak eta kale garbitzaileak dira adibide argienetakoak, eta HITZAk egungo egoera nola bizi duten bildu du.
Juan Mari Sanchez Asurmendi, lanean, Mutrikun. Argazkia: Mutrikuko Udala Ofizio askoren garrantzia ageriago geratu da osasun krisi honetan. Horiek ikusarazteko eta horietan dihardutenen lana aitortzeko balio izan du askoren iritziz. Garbiketa sektorea da adibide nabarmenetako bat. Bazter guztiak ondo desinfektatzea beharrezkoa da herritarrak kutsatzea eragozteko, baina, era berean, garbitzaileak eurak ez kutsatzeko ere babes neurriak hartu dituzte.
Juan Mari Sanchez Asurmendik 20 bat urte daramatza Mutrikun kale gabitzaile lanetan. Mutrikuarrak azaldu duenez, euren lana berme guztiekin eta babestuta egiteko materiala «lehen egunetik» eduki dute: «Babes neurriak bagenituen, eta maskarak ere erabiltzen genituen lehen ere. Alde horretatik ez dugu inolako arazorik eduki».
Kalean norbera kutsatzeko edota etxera joan eta etxekoak kutsatzeko beldurra izan duten galdetuta, susmo edo beldur hori beti dutela erantzun du. «Aldagela txikia daukagunez, hasieran enpresatik esan ziguten etxetik laneko arropekin etortzeko, eta lana amaitzean, etxera sartu, sarreran laneko arropak kendu, poltsa batean sartu eta zuzenean garbigailura botatzen genituen. Pentsatzen genuen, aldagelan ezin dut aldatu, eta etxera arropekin etorri behar dut etxekoak kutsatzeko?. Orain aldagelan aldatzen gara; hiru egunetik behin desinfektatzen dute».
“Lehen astean behin etortzen zen desinfekziorako kamioia. Orain, gure eguneko lehen lana hori da; garbiketa lanen aurretik, lehen orduan desinfektatzen aritzen gara”
Mutrikuko kaleen garbiketaren ardura mankomunitatearena bada ere, udalaren brigadako langileak errefortzu lanetan ari dira azken hileotan. Erakunde biek egunak eta ordutegiak koordinatu dituztela zehaztu du Joseba Palenzuela alkateak, beti ere toki publikoei «lehentasuna emanda». Jendea gehien ibiltzen den lekuetan eta eraikin publikoetan garbiketa eta desinfekzioa areagotu dute. Lau kale garbitzaile dira Mutrikun. Buzo zuriak, maskarak, eskularruak, alkohola, papera, gela, desinfektatzaileak… euren egunerokoa dira. Euren garbitasuna ere «lehengo aldean askoz gehiago» zaintzen dutela dio Sanchezek: «Zaila da garbi mantentzea gure lanordu guztietan; kontu handiarekin ibili behar gara. Zakarranontzi bat hustu behar badugu, zerbait ukitu behar badugu eskuak gelarekin edo alkoholarekin garbitu behar ditugu; horretan bai aldatu da gure lana».
Orain arte eurek ez zuten desinfekzio lanik egiten, eta orain, hori da euren jardun nagusia eta garrantzitsuena. «Lehen astean behin etortzen zen desinfekziorako kamioia. Orain, gure eguneko lehen lana hori da; garbiketa lanen aurretik, lehen orduan desinfektatzen aritzen gara. Kale garbigailuetatik eta ihinztagailuetatik lehen ura bakarrik botatzen genuen, eta orain ura eta desinfektanteak nahastuta. Lehen ur biltegi batekin egiten genuen egun osoa, eta orain, egunean hiru aldiz bete behar dugu».
Kaleak, eraikinak, barandak, eskailerak… herrigunea goitik behera desinfektatzen dute egunero, eta auzoetara makinarekin astean behin joaten direla kontatu du mutrikuarrak. Eta kaleak bakarrik ez, adibidez, herriko sei komun publikoak garbitzeko ardura ere badaukate, eta gaur gaurkoz itxita daude: «Aurrera joan ahala zabaldu beharko dira, eta arduradunak ari dira aztertzen nola garbitu beharko diren. Batzuk astean behin edo birritan garbitzen genituen, eta ikusi beharko dute zabaltzean egunero edo sarriago garbitu edo desinfektatu beharko diren».
Alarma egoera ezarri zutenetik, jendearen joan-etorria nabarmen gutxitu denez, kaleak garbiago nabaritu dituztela dio, eta zakarrontzietan ere igarri dute: «Lehen egunero bete edo erdi betetzen ziren, orain, astean bi aldiz hustuta nahikoa izaten da».
Kalean dabiltzanen eskariak ere entzuten dituzte: «Jendeak esaten digu, hau ondo garbitu, bota hemen desinfektantea, gurera ere etorri… Baina denean botatzen dugu. Jendeak ikusten du ari garela zerbait egiten honi aurre egiteko». Konfinamendua malgututa, herritarrak lasaitu ez ote diren aitatu du. Hasieran kezka, ardura edota beldur gehiago sumatzen zuten: «Jendea hasi da terrazetara joaten eta konfiantza gehiagorekin edo lasaiago ikusten da. Nire buruan eta lankideengan ere ikusten dut bi hilabete pasatuta, egunak joan ahala, erlaxatzen goazela. Ez dakit konfiantza handiagoa dugun edo, baina lasaitzen bezala goazela nabari dut; esan bezala, pasatu behar bada pasatuko da, kutsatu behar bagara, kutsatuko gara…».
