Egoera "sostengaezinaren" aurka, borrokan
Lea-Artibai eta Mutriku Martxoaren 8ko aldarrikapenez bete dira; herri guztietan egin dituzte mobilizazio, elkarretaratze eta manifestazioak. Markina-Xemeingo Morelarre Talde Feministak irakurketa egin du eta sistema ez dutela zainduko aldarrikatu dute. Lea-Artibaiko Itaiak, berriz, Mutrikun egin du mobilizazioa. Ondarroako eta Lekeitioko Udalek hainbat konpromiso hartu dituzte eurengan.
Martxoaren 8ko manifestazioa Markina-Xemeinen. Emakumearen Nazioarteko Egunaren harira aldarrikapenek hartu zituzten Lea-Artibai eta Mutriku atzo [martxoak 8]. Eskualdeko herri guztietan elkartu ziren herritarrak mobilizazio, elkarretaratze nahiz manifestazioetan.
“Heldu da Martxoaren 8a eta sistema hau zainduko ez dugula aldarrikatzen jarraitzen dugu”. Hala hasi zuten irakurketa Markina-Xemeingo Morelarre Talde Feministako kideek. Kafe tertuliaren ostean Arkupean elkartu ziren herritarrak, borrokan jarraitzen dutela ozen adierazteko asmoz.
Horixe izan da hain zuzen ere irakurketagaz hasi orduko gogorarazi dutena: “Borrokan jarraitzen dugu, emakumeoi* lan ez ordaindua egitea inposatzen digutelako, eta ondorioz, besteen bizitzak sostengatzeko ardura esleitzen zaigulako”. Pribatizazioak emakumeek etxeetan egiten duten lana biderkatzea esan nahi duela salatu dute, eta lan ez ordainduaren aitortzarik izan ezean, borrokan jarraituko dutela azpimarratu dute, “ezingo delako zaintza ardura kolektibo modura banatu”.
Mugimendu Feministarekin ere bat egin dute, mahai gainean jarriz zaintza sistema publiko komunitario baten “ezinbestekotasuna”. Zaintza lanak pribatizatzen ari direnengana zuzenean zuzendu dira: “Sistema edozer bere produktu bilakatzen saiatzen den honetan gure aldarriak, zenbaitek, merkantilizaziorako arrazoi ere bilakatu nahi dituzte”. Horren adibide jarri dute Eusko Jaurlaritzak aurkeztutako Zainketen Aldeko Euskal Ituna.
Gogorarazi dute denbora igaro dela sistema zainduko ez dutela lehenengoz aldarrikatu zutenetik. Aldarri hori berriz erdigunera ekarri, eta horregatik antolatu direla adierazi dute ziurtasunez: “Horregatik antolatu gara, eta egin dugu Euskal Herriko lehen Greba Feminista Orokorra, horregatik borrokatzen dugu auzo eta herrietan, Baterajotzeetan zein unibertsitateetan”.
Aurretik duten bideari begira jarri dira eta antolatzen jarraitzea dagokiela eta jarraituko dutela adierazi dute: “Egoera sostengaezina da, eta ez dugu gure aldarrien jabetza eta eduki husketarik onartuko. Horregatik jarraituko dugu feminismotik erresistentziak eta alternatibak eraikitzen, antolatzen eta borrokan. Guk ez dugu sistema hau zainduko!”.
Ondarroako Udalak emakumeen ahalduntzea sustatzeko bideak ezartzen jarraitzeko konpromisoa hartu du.
Lea-Artibaiko Itaiak, berriz, Mutrikun egin zuen mobilizazioa, eta emakume langileen interesak lehen lerroan ipintzeko bidean “enpresarien eta instituzio kapitalisten fartsatik kanpo antolatuko den antolakuntza sozialistaren aldeko hautua” egin zuten. Horretarako, emakume langileen antolakuntza independenteak “jardun argia” duela adierazi zuten, hiru ildo nagusitan banatuta. Alde batetik, emakume langileak aktibo politiko bilakatzeko jarduna: “Sozialismoaren eraikuntzan ezinbestekoa da emakume langileok lehen lerroan kokatzea”. Bestalde, herritar guztiek bizi baldintza berak izan ditzaten borrokatzea, “langileen arteko zatiketekin hautsiz eta inolako esplotaziorik nahiz zapalkuntzarik onartuko ez duen gizartea eraikiz”. Azkenik, gizartean etika komunista zabaltzeko jardunean ariko direla aldarrikatu zuten: “Dominazio kapitalistaren balio klasistak baztertzean, langileon borrokarako eskubidean zein guztion errespetuan eta ongizatean arituko dena. Emakume langileon indarrak batu behar ditugu estatu sozialistaren eraikuntzara bidean”.
Udalen konpromisoak. Markina-Xemeingo Morelarreren irakurketaz gain, Lekeitioko eta Ondarroako Udalek eurengan hainbat konpromiso hartzen dituztela adierazi dute. Lekeition, esaterako, herriko emakumeen memoria historikoa ezagutu, ezagutarazi eta ikusarazteko konpromisoa hartu dute, “herriko eragileen, ikastetxeen eta udalaren parte hartzearen bidez”. Horrekin batera, emakumeak ahalduntzeko bidean ekintzak antolatu edo sustatzaile izateko konpromisoa ere hartu dute.
Bestalde, boteregunea erabakigune denez, botere harreman desberdinak apurtzera bideratutako politika egingo dutela adierazi dute, besteak beste, generoari, jatorriari, hizkuntzari eta adinari lotutakoak.
Ondarroako Udalak, berriz, Ondarroako Emakumeen eta Gizonen Berdintasunerako Udal Planean aurreikusitako errekurtsoak, proiektuak eta ekintzak indartu, gauzatu eta jarraipena egiteko bidean hiru konpromiso zehatz hartu ditu.
Alde batetik emakumeen ahalduntzea sustatzeko bideak ezartzen jarraituko dutela adierazi dute, Etxelila eta Emakumeentzako Jabekuntza Eskolaren bitartez eta Ondarroako Emakumeen Udal berdintasun Kontseiluarekin elkarlanean: “Espazioak ahalbidetuko dira zaintza sistema publiko komunitarioaren gainean hausnarketa egiteko eta ekarpenak elkarbanatzeko, Euskal Herriko Mugimendu Feministak bultzatzen duen dinamikagaz bat eginez”.
Udalek dei egin dute mobilizazioetan parte hartu eta mugimendu feminista desberdinek antolatutako deialdiekin bat egiteko.
Horrekin batera Zaintzarako eta Etxeko langileentzako berezko laguntza zerbitzua ipiniko dute martxan, bi helburu oinarritzat hartuz: etxeko langileen eskubideak eta kontratatzailearen betebeharrak ezagutaraztea eta informazioa eta aholkularitza eskaintzea, zaintza lanak aitortu eta zaintza eta etxeko langileen jabekuntza bultzatzeko.
Azkenik, zaintza lanen erantzunkidetasunari arreta berezia eskainiko dietela nabarmendu dute: “Hortaz, gizonen kontzientziazioa, parte hartzea eta inplikazioa bultzatuko da emakumeen eta gizonen berdintasunaren alde. Bide berean, eredu maskulino tradizionala zalantzan jarri, berdintasunarekin koherenteak diren eta zainketa lanekiko konpromisoa duten jarrera eta portaerak bultzatuko dira”.
Lekeitioko eta Ondarroako udalez gain, eskualdeko gainontzeko herrietako udalek ere herri feminista eraikitzerako bidean deia egin diete herritarrei mobilizazioetan parte hartu eta mugimendu feminista desberdinek antolatutako deialdiekin bat egiteko.
Eskualdea mobilizatuta. Aldarriak kalera atera zituzten eskualdeko gainontzeko herrietan ere. Aulestin, Etxebarrian, Ispasterren, Mendexan, Mutrikun eta Ziortza-Bolibarren esaterako, herritarrek euren herriko plazak hartu zituzten arratsaldeko elkarretaratzeetan.
Berriatuan, esaterako, ibilbide bat egin zuten herritarrek, hainbat emakumeren esperientziak ezagutzeko. Aulestin, berriz, atzoko [martxoak 8] aldarrikapenez gain, gaur egun osoko egitaraua antolatu dute. Gizaburuagan ere ez ziren atzean geratu, eta meriendan batu ziren herriko emakumeak. Gainera, 65 urtetik gorako herriko emakumeei opari bana eman zieten: “Aurten kilometro 0-ko oparia banatu dute, herriko Ane Uriondok eskuz egindako nezeser bana banatu genien herriko 65 urtetik gorako emakumeei”.
