Lau emakume hil dituzte aurten Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan
Indarkeria Matxistaren kontrako Nazioarteko Eguna da gaur (Azaroak 25), eta indarkeria sexista egunero gertatzen dela erakusketeko zenbait datu kaleratu dituzte Ertzaintzak eta Osakidetzak.
Euskal Herrian lau emakume hil dituzte orain arte 2025ean. Indarkeria sexista, baina egunero gertatzen da, modu askotan. Izan ere, emakumearen kontrako indarkeriaren 5.975 delitu erregistratu ditu Ertzaintzak 2025eko urtarriletik urrira bitartean. Eta, delitu horien biktima izan diren 4.810 emakume zenbatu ditu; iazko aldi berari erreparatuta %0,86koa izan da igoera. Biktima gehienak —2.791—, espainiar nazionalitatekoak izan dira, eta, 2.018, berriz, atzerritarrak.
Indarkeria Matxistaren kontrako Nazioarteko Egunaren harira kaleratu dituzte datuok, emakumeen kontrako indarkeria gizarte osoaren arazoa dela adierazteko. Izan ere, emakumeen aurkako delituei dagokionez, orain arte, aurten bikotekideak edo bikotekide ohiak eraildako homozidio bat izan da Bizkai, Araba eta Gipuzkoan, Ertzaintzaren arabera: urriaren 15ean emakume bat erail zuen bikotekideak. Eta, familia barruko indarkeriaren hiru kasu erregistratu dira: gizon batek haren ama erail zuen urtarrilean; seme batek bere ama hil zuen otsailean; eta, gizon batek haren alaba hil zuen eta bere bikotekidea hiltzen saiatu zen maiatzean.
Hala, Ertzaintzak aurten jasotako salaketa kopururik handiena, orain arte legez, bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeria kasuengatik jaso du: 4.303. Horietatik gehienak ohiko tratu txar fisikoak, irainak edo lesioak izan direla esan dute, eta, ondoren, emakumeen askatasunaren aurkako delituak, tartean mehatxuak, derrigortzeak edo jazarpena.
Etxeko indarkeria izan da emakumeen aurkako eraso gehien izaten den bigarren ingurune nagusia, eta aurten, orain arte 1.023 kasu erregistratu dituzte.
Ertzaintzak nabarmendu duenez, 2025 eta 2024 aldietako konparazioan, sexu askatasunaren kontrako delituek gora egin dute: 649 kasu erregistratu dira, eta iaz 622; kasu gehienak sexu erasoak izan dira —408—.
Osakidetzak ere eman ditu zenbait datu, baina horiek iazko urteari erreferentzia egiten diote. Hala, iaz, Osakidetzako larrialdietako, osasun zentroetako eta ospitaleetako profesionalek genero indarkeriaren biktima diren 2.121 emakume artatu zituzten; hau da, ia sei kasu eguneko, 2023an baino %3,2 gehiago. Horietatik 374 sexu erasoen biktima izan ziren, hamarretik lau adingabeak. Asistentzia mailaren arabera, 1.041 kasu Larrialdietan detektatu ziren, 1.003 Lehen Mailako Arretan, eta 77 Ospitaleko Arretan.
Egungo datuei erreparatuta, aurtengo irailera bitartean, sexu erasoen biktima izan ziren 299 emakume artatu dituzte Euskal Osasun Zerbitzuek.
Ondorioz, “garrantzitsua” dela profesional sanitarioak informatzea uste dute, eta horregatik 21.549 profesionalek jaso dute prestakuntza genero indarkerian, 400 prestakuntza ekintza baino gehiagogaz. Gaineratu dute Osakidetzak protokoloak dituela bere profesionalei prebentziorako, detekzio goiztiarrerako eta esku hartzeko jarraibideak eta tresnak eskaintzeko; besteak beste, jarduteko gidak genero indarkeriaren eta sexu erasoen aurrean, genero indarkeriaren biktima diren seme-alaben aurrean, eta 14 urtetik gorako emakumeen sexu indarkeriaren aurrean.
