Ondarroako baxurako saregileak, desagertzeko bidean
Ondarroako saregileek penaz diote euren ofizioa azkenak ematen ari dela herrian. Ondarroan, bost saregile geratzen dira, eta Bizkai osoan ere egoera ez da hobea. Eraikitzen ari diren lonja berandu datorrela esan dute
Ondarroako saregileak, portuan Etxeko txalupetan edo “haziendan” hasi ziren lanean aktibo dauden saregile gehienak. “Neskatillak” modura ezagutzen direnak ere bazeuden; txaluparik eduki ez arren, besteak modura txaluparako lan egiten zutenak eta sareak konpontzen zituztenak. Haziendaduna izan ala ez, denek ikasi zuten saregile ofizioa; arbasoengandik asko, eta batak besteari erakutsiaz ere gutxik ez. Baina erretiratzeko ordua ez dute urrun, eta erreleboa falta da: Penaz diote ez dagoela ofizioari eutsiko dion inor. “Eta hau ez da egun batetik bestera bete daitekeen lana. Hau ofizioa da, eta, beraz, ikasi egin behar duzu”, adierazi du Garbiñe Garalde Lakak.
Ondarroan, baxurako txalupa bakarra dago; eta kanpokoen artean, “kastellanoen” sareak baino ez dituzte konpontzen
Baxuraren egoera. Ondarroako saregileek diotenez, ez dago arrazoi bakar bat egoera ulertzeko. Hala ere, sektorearen beraren egoeran jartzen dute fokua. Izan ere, Ondarroan, baxurako txalupa bakarra dago; eta kanpotik etortzen direnen artean, “kastellanoen” sareak baino ez dituzte konpontzen, Cantariako txalupenak, ze Galiziako baporetakoek badakite ofizioa: bai galiziarrek eurek, bai senegaldarrek eta bai peruarrek. Inguruari erreparatuz gero, Bizkaian, Bermeok ez dauka apenas saregilerik. Lekeition, bat, hazienda dakarrena; Kalamua-koa. Gipuzkoari dagokionez, Getarian eta Orion train konpontzaileak egon badauden arren, gehiegi ere ez, eta, horrela, inoiz egokitu izan zaie ondarrutarrei Hondarribiaraino joan behar izatea, lanerako behar beste ez zirela eta.
2006an, Saregileen Elkartea sortu zen. Hamairu urtean, erdira jaitsi da saregileen kopurua. Saregileek eman duten datua da: 2006an Hondarrabiatik Bermeoraino 100 saregiletik gora zeuden bitartean, orain ez dira 50era heltzen.
Ondarrutarren kasuan, azpiegitura egokia falta izan da; urte askoan teilapean lan egin izan dute. “Zenbat hotz; zenbat euri…!”, esan du Guruzne Badiolak. Euren eskaerei erantzuteko, orain sei bat urte, aurrefabrikatutako etxe bat egin zuten, baina baldintza onenak lortzetik urrun daude. “Hemen komunik ere ez dago; eta sareak zabaltzeko, leku gutxi”, azaldu du Maite Burgoak.
Edozelan ere, argi daukate azpiegitura ez dela lanbidean sartzeko gako nagusia. “Ikusi Orion zer gertatu zen: deia egin zuten, train konpontzaileak falta zituztela eta. Hamairu agertu ziren, eta hiru baino ez ziren geratu. Besteek ihes egin zuten, ikaratuta, lan baldintzak ikusita; eta hori sareak zabaltzeko pabiloi ezin hobeak dituztela”, gogoratu du Burgoak.
“Ez dakigu ziur lana noiz edukiko dugun. Beti egon behar gara prest, deitzen digutenerako”, adierazi dute
Ardura berezia. Ondarroako saregileek, ostera, beste era batera bizi dute ofizioa. “Gu ez gatoz hona pezetagatik; hor daukagu geure Ongi –Ongi Etorrigatik-. Ez da gurea, baina gurea balitz modura sentitzen dugu; sareak apurtuta sartzen bada, konpondu egin behar dira sareok, lana egin dezaten. Eta beste txalupen kasuan, gauza bera. Geure ardura dela sentitzen dugu”, esan du Josune Badiolak.
Lantoki duten aurrefabrikatutako etxetik ez oso urruti, portuko lonja eraikitzen ari dira. Guruzne Badiolaren ustez, lonja berandu dator, ordea. “Ondarroan egoten den flotagaz eta ematen zaion zerbitzuagaz, pena izan da arinago ez egitea, ze, arinago egin izan balitz, barruan egingo genukeen beharra, beste baldintza batzuetan, eta beharbada bateren bat gehituko zen lanera”, dio.
Ezkerretik eskumara, Guruzne Badiola, Maria Jose Aramaio, Josune Badiola, Garbiñe Garalde Laka eta Maite Burgoa.
