• Aisia
  • Ekonomia
  • Euskara
  • Gizartea
  • Hirigintza
  • Ingurumena
  • Jaiak
  • Kirola
  • Kultura
  • Orokorra
  • Politika
  • Udala
  • Amoroto
  • Aulesti
  • Berriatua
  • Etxebarria
  • Gizaburuaga
  • Ispaster
  • Lekeitio
  • Markina-Xemein
  • Mendexa
  • Munitibar
  • Mutriku
  • Ondarroa
  • Ziortza-Bolibar
  • Albistea
  • Editoriala
  • Eduki babestua
  • Elkarrizketa
  • Erreportajea
  • Iritzia
  • Kronika
  • Ainara Ruiz Urizar
  • Ainhoa Astarloa Beotegi
  • Aintzina Monasterio Maguregi
  • Aitor Basterretxea
  • Alex Uriarte Atxikallende
  • Ander Makazaga
  • Ane Maruri Aransolo
  • Asier Alkorta
  • David Miragaya Gonzalez
  • Eider Mugartegi
  • Garaia Pagola Urriza
  • Garazi Burgoa Aldarondo
  • Gontzal Mendibe Miguel
  • Ixua Zubieta Etxebarria
  • Lander Unzueta Lekerikabeaskoa
  • Larraitz Ibaibarriaga Etxaburu
  • Lore Bengoetxea
  • Mikel Reina Barros
  • Naia Arantzamendi
  • Nekane Akarregi
  • Nerea Bedialauneta Alkorta
  • Oihana Cabello Elorriaga
  • Olaia Zabalondo Dominguez
  • ProbaWeb1
  • ProbaWeb2
  • Zaloa Badiola Perez
  • Zaloa Iturbe San Jose
Bilatu
Sartu
  • izan HITZAKIDE
  • zozketak
  • eskaintzak
  • hemeroteka
  • Aisia
  • Ekonomia
  • Euskara
  • Gizartea
  • Hirigintza
  • Ingurumena
  • Jaiak
  • Kirola
  • Kultura
  • Orokorra
  • Politika
  • Udala
  • Amoroto
  • Aulesti
  • Berriatua
  • Etxebarria
  • Gizaburuaga
  • Ispaster
  • Lekeitio
  • Markina-Xemein
  • Mendexa
  • Munitibar
  • Mutriku
  • Ondarroa
  • Ziortza-Bolibar
  • Albistea
  • Editoriala
  • Eduki babestua
  • Elkarrizketa
  • Erreportajea
  • Iritzia
  • Kronika
  • Ainara Ruiz Urizar
  • Ainhoa Astarloa Beotegi
  • Aintzina Monasterio Maguregi
  • Aitor Basterretxea
  • Alex Uriarte Atxikallende
  • Ander Makazaga
  • Ane Maruri Aransolo
  • Asier Alkorta
  • David Miragaya Gonzalez
  • Eider Mugartegi
  • Garaia Pagola Urriza
  • Garazi Burgoa Aldarondo
  • Gontzal Mendibe Miguel
  • Ixua Zubieta Etxebarria
  • Lander Unzueta Lekerikabeaskoa
  • Larraitz Ibaibarriaga Etxaburu
  • Lore Bengoetxea
  • Mikel Reina Barros
  • Naia Arantzamendi
  • Nekane Akarregi
  • Nerea Bedialauneta Alkorta
  • Oihana Cabello Elorriaga
  • Olaia Zabalondo Dominguez
  • ProbaWeb1
  • ProbaWeb2
  • Zaloa Badiola Perez
  • Zaloa Iturbe San Jose
Bilatu
  • Albisteak
    • Gaiak
      • Aisia
      • Ekonomia
      • Euskara
      • Gizartea
      • Hirigintza
      • Ingurumena
      • Jaiak
      • Kirola
      • Kultura
      • Politika
      • Udala
      • Orokorra
    • Herriak
      • Amoroto
      • Aulesti
      • Berriatua
      • Etxebarria
      • Gizaburuaga
      • Ispaster
      • Lekeitio
      • Markina-Xemein
      • Mendexa
      • Munitibar
      • Mutriku
      • Ondarroa
      • Ziortza-Bolibar
    • Generoak
      • Albisteak
      • Editorialak
      • Elkarrizketak
      • Erreportajeak
      • Iritziak
      • Kronikak
      • Publirreportajeak
  • ON EGIN!
  • Agenda
  • Multimedia
    • Argazkiak
    • Bideoak
    • Hitz eta Pitz
  • Agurrak / Eskelak
    • Zorion agurrak
    • Eskelak
  • Zerbitzu gida
  • Bereziak
    • Emakumeak Lerroburura
    • Adimen A.
    • Naturan barrena
    • Euskaldunak Australian
  • Nor gara
  • Publizitatea
  • Argitalpen politika
  • Aniztasun politika
  • Pribatutasun politika
  • Cookieak
  • izan HITZAKIDE
  • zozketak
  • eskaintzak
  • hemeroteka
Sartu
Kultura

Argazkiak egon aurreko Lekeitio berreskuratu du Aitor Iturbe Gabikagogeaskoak

Kresaletatik bildumaren lehen lana argitaratu du historialari lekeitiarrak: 'Lekeitio, idatziak eta irudiak: 1325-1884'. Urte tarte horretan Lekeitiori buruz idatzi, kontatu edo irudikatu dena bildu du lanean Iturbek.

Eider Mugartegi
Lekeitio
2019/12/20

Liburu, eskutitz, agiri, artikulu, mapa eta margolan zaharren hautsak astindu, eta argazkiak egon aurreko Lekeitio berreskuratu du Aitor Iturbe Gabikagogeaskoak, Lekeitio, idatziak eta irudiak: 1325-1884 liburuaren bidez. Historialari lekeitiarrak argitaratu berri duen Kresaletatik bildumaren lehen liburuak iraganeko Lekeitiora hurreratzeko bidea ematen die herritarrei, hiribildua sortu zenetik 1884ra arte.

55 artikulu eta era askotako informazioarekin osatu du “nahierara” eratu duen lana. Urteka antolatu ditu gaiak. Horietako batzuk etxean zituen gordeak, “horrelako liburu bat noiz aterako zain”. Maketazioa ere zainduta dauka erabat; hamar hilabete behar izan dituzte zehatz-mehatz amaitzeko. Azaleko irudia Ibai Silicato marrazkilari lekeitiarrak egin dio; eta txisteak, Markuesek.

Lanaren izenburuak aditzera ematen duen modura, 1325 urtetik 1884 urte bitartean Lekeitiori buruz idatzi, kontatu edo irudikatu dena bildu du lanean Iturbek; batez ere, liburu eta egunkarietatik aterata. Azaldu duenez, artxibo lana ez dago horrenbeste, eta ahal izan duen neurrian Internetera bideratu du irakurlea liburuan gaineratu dituen begien bitartez, informazioa osatzeko edo gehiago lortu ahal izateko.

Bildumaren bigarren liburuki bat aterako duela argi dauka, eta seguruenik 1936ra arteko epea jasoko du. Liburuak osatuz joan ahala, momentu batetik aurrera ezin izaten da informazio gehiago gehitu; horrek liburuki gehiago ateratzea eskatuko diola esan du. Hala ere, bere asmoa beste istorio batzuk ere kontatzea bada.

Bildumako lehen lanean, argazki aurreko Lekeitio agertzea nahi izan du; horrela, irudi, koadro, akuarela eta litografiak daude, baina argazkirik ez. Hurrengoan hasiko da argazkiekin. Argazki asko eta, batez ere, orain arte ezagutzen ez direnak gehitu nahi ditu, kristalen ostetik atera eta bigarren liburukian barneratu. Jada argazki “dotore eta eder” batzuk baditu esku artean, baina gehiagoren bila dabil. “Beti ezagutzen ditugu berdinak: portua, eliza… baina kaletxoenek ere egon behar dute”. Lekeitioko postalekin eta beste artikulu batzuekin osatuko du lana, eta jada baditu “ia prest” artikulu batzuk.

Bigarren liburukia datorren urtean argitaratzeko asmoa dauka, baina hirugarrenak zalantzak eragiten dizkio. Alde batetik, ez dauka 1936tik aurrerako ezer eginda, eta horrek “lan handia” eskatuko dio. Bestalde, gertu gelditzen diren urteak izanik, historiatzat ere ez dira hartzen ia, eta material gehiegi ere badago; beraz, esan du zaila izango dela erabakitzea liburuan sartzea zerk merezi duen edo zerk ez.

Kurik. Kresaletik bildumako liburua ez da Iturbek idatzitako lehenengoa lekeitiarrak herriaren iraganera hurreratu asmoz. Kurik izeneko aldizkariarekin hasi zen Lekeitioko historia ezagutarazten, beste historialari eta historiazale batzuekin batera. Orain dela bederatzi urte ondare batzordea sortu zuten Lekeition, eta bertan batzen zirenetako batzuek erabaki zuten herriko historiari buruzko aldizkari bat ateratzea, Lekeitioko historiari kurik egin asmoz —ate zulotik edo leihotik disimuluarekin begiratu—.

Ondarea modu arin eta dibertigarri batean ezagutaraztea du helburu aldizkariak. “Jakiteaz gain, dibertitzea ere badelako gure nahia”. Katu bat dago hasteko, eta katua noizean behin agertzen da. Harenak dira editorialak, esate baterako, eta katu horrek badauka askatasun pixka bat lantzean behin testuetan agertzeko eta gaiari umore apur bat jartzeko, baina betiere historia ardatz hartuta.

2014an argitaratu zen Kurik aldizkariaren lehen zenbakia. “Made in Lekeitio da, baina ondarrutar ukitua ere badauka, Iñigo Zabala ondarrutarrak diseinatutakoa da-eta izena”. Aldizkariak harrera ona eduki du herritarren artean. Izan ere, urteak aurretik egin ziren aldizkari batzuk, baina ez horrelako itxurako aldizkaririk eta ez horren zaindurik.

Batez ere hiruren artean egiten dute lan, bakoitzak bere ekarpena eginez. Kurik-en lehen zenbakian, Iñaki Madariaga Valle, Iñaki Goiogana Mendiguren eta Aitor Iturbe Gabikagojeaskoa bera zeuden lantaldean, Maite Garamendi Lekeitioko artxibozaina ere ondoan zutela. Horrela, Iñaki Madariagak utzitako lekua Garamendik hartu zuen bigarren eta hirugarren zenbakietan. Eta historialari, arkeologo, eta idazle entzutetsuek ere idatzi dute aldizkarirako: Miren Agur Meabek, Jose Julian Bakedanok, Igone Etxebarriak, Eduardo Berganzak, Jose Luis Arribasek, Amaia Apraizek, Sabin Salaberrik, Iñaki Irigoienek, Koldo Lenizek, Mikel Onaindiak, Alfredo Morazak, Patxi Juaristik, Koldo San Sebastianek, Oier Gorosabelek eta beste askok. Marrazkilari bikaina ere aurkitu zuten: Jon Zubiaur. Eta berak egin ditu Kurik guztietako azaletako zein barruko orrialdeetako marrazkiak.

Era askotako kontu eta irudiak argitaratu ditu aldizkariak: lan landuagoak eta arinagoak, aspaldikoak eta oraintsuagokoak, herritarrenak eta herriarenak, istorio kuttun-kuttun eta polit-politak, artikulu edota gertaera bitxiak eta txantxaren bat ere bai, betiere datu eta argazkiekin lagunduta eta dokumentatuta. Haietako bat Aeroplano bi pasata abestiaren ingurukoa da. Abesti hori Euskal Herriko kostaldeko hainbat herritan abesten da, baina ez zegoen hegazkina benetan non erori zen frogatzen zuen datu edo dokumenturik. Halako batean, Lekeitioko etxe bateko album batean galduta, non aurkitu zuten hegazkinaren argazkia Lekeitioko barran, aireplano hori azkenik Lekeition erori zela egiaztatuz.

Baliteke 2021ean argitaratzea laugarren aldizkaria. Baliteke azkena izatea ere. Horregatik, “inoizko alaiena eta ganberroena” izatea nahi du Iturbek. Jaiak, kantak… Antzarak ere kolpe egin nahi ditu, guztia azaldu eta datuekin biribildu. Bidean daude, badituzte artikulu batzuk eginak eta erdi prestatuak, bai eta eskatuak ere.

Dena dela, Iturbek komiki eran ere kontatu nahiko luke historia: umorez eta irudien bitartez azalduta. Hori, hala ere, aurreragoko kontua izango da.

Lea-Artibai eta Mutrikuko albisteak euskaraz, libre eta kalitatez jaso nahi dituzu? Horretarako zure babesa ezinbestekoa dugu. Egin zaitez HITZAkide! Zure ekarpenari esker, euskaratik eginda dagoen tokiko informazio profesionala garatzen eta indartzen lagunduko duzu.

Egin HITZAkide

Azken 3 egunetako irakurrienak

 

 

Asteko albiste garrantzitsuenen buletina jaso nahi?

Buletina barikuetan bidaltzen da, eta Lea-Artibai eta Mutrikuko asteko berri nagusiak biltzen ditu.

Harpidetu

Datuak ondo jaso dira. Eskerrik asko.

Izen-abizenak eta posta elektronikoa sartu behar dira.

Posta elektronikoak ez du formatu zuzena.

Arazo bat gertatu da eta ezin izan da izena eman. Jarri gurekin harremanetan mesedez eta barkatu eragozpenak (Akatsaren kodea:).

  • 94-684 44 36
  • lea-artibai@hitza.eus
  • Arretxinaga etorbidea, 1 - 48270 Markina-Xemein
  • Publizitatea
  • Argitalpen politika
  • Aniztasun politika
  • Pribatutasun politika
  • Cookieak
Babesleak:
Hasi saioa HITZAkide gisa

Saioa hasten baduzu, HITZAkide izatearen abantailak baliatu ahal izango dituzu.

HITZAkide naiz, baina oraindik ez dut kontua sortu SORTU KONTUA

Zure kontua ongi sortu da.

Hemendik aurrera, zure helbide elektronikoarekin eta pasahitzarekin konektatu ahal zara, HITZAkide izatearen abantaila guztiak baliatzeko.

Sartutako datuak ez dira zuzenak.
Zure kontua berretsi gabe dago.
 
 
 
(Pasahitza ahaztu duzu?)
 
 
SARTU
 
Pasahitz berria ezarri da eta zure helbide elektronikora bidali da.
Sartutako datuak ez dira zuzenak.
 
(Identifikatu)
 
 
 
 
BIDALI
 

Ezagutu HITZAkide izatearen abantailak eta aukeratu HITZAkide izateko gustuko modalitatea

HITZAkide izan nahi dut
Aldatu zure pasahitza
Pasa hitza ondo aldatu da.
 
 
 
 
 
 
 
Aldatu
 
Oraindik ez zara HITZAkide?

Tokiko informazioa profesionaltasunez eta euskaratik, modu librean kontatzea da gure eginkizuna. Horretarako zure ekarpena beharrezkoa da, eta ongi maitatzeko modurik zintzoena da HITZAkide egitea.

Ezagutu HITZAkide izatearen abantailak eta aukeratu HITZAkide izateko gustuko modalitatea.

HITZAkide izan nahi dut

Tokiko informazioa profesionaltasunez eta euskaratik, modu librean kontatzea da gure eginkizuna. Horretarako zure ekarpena beharrezkoa da, eta ongi maitatzeko modurik zintzoena da HITZAkide egitea.