Jesus Belaustegi 'Barti'-ren eskutik Raku teknikaren xarma ezagutzen
Jesus Belaustegi ‘Barti’-k hamar bat urte daramatza Raku teknikagaz zeramikak egiten. ‘Xumetasunaren xarma’ erakusketa jarriko du abuztuaren 1ean eta 2an, Bartieta baserrian.
Txikitasunaren xarmak daukan garrantzia. Egunerokotasuneko xehetasunen oparotasuna. Jesus Belaustegi Barti-k Xumetasunaren xarma erakusketa jarriko du Munitibarko Bartieta baserrian abuztuaren 1ean eta 2an. 11:00etatik 20:00etara bisitatu ahalko da, eta horrez gain, bi egunetan Raku teknika erakusteko saioak egingo ditu 12:00etatik aurrera.
Baserriaren aurrekaldean daukan zelaian jarriko du erakusketa: “Batez ere Raku egiteko leku oso egokia da. Aireztatzea beharrezkoa da; aire librean egin behar den ekintza bat da”.
Raku teknika gero eta gehiago ezagutzen dela dio, baina, normalean zeramika eskoletan ez dela ematen. Japonian oinarria daukan teknika da; XV. mendetik dator. Bartiren esanetan, zeramika egiteko modu berezi eta bizkor bat da, berak eskatzen duen muntaketa ere berezia delako eta emaitza berehala ikusten delako: “Piezak labean 920 gradutan daudenean, gori-goritan tenaza luze batzuekin atera eta bidoi batean sartzen dira. Pieza bat sartzen den bakoitzean, zerrautsa edo hosto lehorra botatzen zaio eta itxi egiten da. Bidoi horretan konbustio bat dago; oxigeno gutxi dago, eta karbonazioa edo metalizazioa deituriko fenomenoa ematen da. Hor bost bat minutu eduki behar da, eta handik aterata, uretan edo zerrauts umela dagoen toki batean sartzen da, talka termikoa hain bortitza izan ez dadin. Raku edozein buztinekin egin daiteke, baina txamota eduki behar du, talka termikoa ondo jasateko”.
Buztin gorriz eta Raku teknikagaz egindako piezak jarriko ditu erakusgai baserrian. 25-30 bat pieza izango dira: “Buztin gorriz egindako batzuk pedarrak dira, lehenago ura garraiatzeko erabiltzen zituztenak, eta beste batzuk pitxerrak dira. Raku teknikagaz egindakoak, berriz, platerak eta ontzi borobil itxiak dira”.
Arte povera. Haren berbetan, Arte poverari begirada bat bota dio. 60ko hamarkadaren erdialdera Italian sortu zen mugimendua da: “Tendentzia bat izan zen, gai soil, xume edo apalekin artea egiteko, arte pobrea, material pobreekin… Nire lanetan horri keinu bat egin diot: botatzeko zeuden gauzak sartu dizkiete lanei, adibidez larru zatiak eta untzeak. Hondartzan edo ikuiluan aurkitutako materiala gehitu diet pieza askori. Gauza xumeak dira, baina bere ikutua ematen diotenak. Teilatuko habeak eurak ere badira, sutarako destinoa zeukaten eta”.
Hala, erakusketaren izenburuagaz eguneroko gauza soil edota xumeek euren xarma daukatela adierazi eta azpimarratu du Belaustegik: “Agian, gauza handien, gauza distiratsuen bila gabiltza, baina askotan, egunerokotasunean gure esku artean ditugun gauzetan dago sekretua eta xarma. Buztina bera gauza oso xumea da, beti esku artean daukagun zerbait, eta ez diogu ematen garrantziarik, ez dugu aintzakotzat hartzen”.
Hamar bat urte daramatza Raku teknika lantzen, eta pasioz bizi du bere zaletasuna. Urtean pare bat bider egiten ditu Raku saioak Munitibarko baserrian, “Gabon partean eta udan normalean”. Aspalditik zeukan zelaian erakusketa egiteko gogoa: “Halako erakusketa jartzen dudan lehenengo aldia izango da. Etartean egin nuen behin, baina oso txikia izan zen eta ez zen egon Raku saiorik”.
Zeramikak liluratuta dauka, eta lantzeak daukan magia edo misterio puntua nabarmendu du. Izan ere, labetik aterako den emaitza ezin daiteke aurreikusi: “Zuk ematen badiozu era bateko esmaltea edo beste era batekoa antzematen duzu zerbait. Baina askotan ezin duzu aurretik jakin zelan geratuko den, emaitza ezin duzu aurreikusi. Raku egiterakoan, esmaltea dagoen tokian esmaltea ateratzen da, koloreak, baina esmalterik ez dagoen tokian beltza ateratzen da, karbonazioa ematen da. Atzealdean ere ez diodanez ezer ematen, atzeko partea dena da beltza. Bidoi horren barruan ematen diren erreakzioak ez daude zure esku. Faktore askok jokatzen dute: pieza ateratzen zenbat denbora egiten duzun, alboan zelako piezak dituzun…”.
Eibarko zeramika eskola. 80ko hamarkadan hasi zen zeramika ikasten. “Irakaskuntzan, ikastolan egin dut lan, eta 1983-1984an zeramika eskola zabaldu zuten Eibarren, eta izena eman nuen gaueko eskoletan. Raku teknika beranduago ezagutu nuen. Zarautzen ikusi nuen, hango zeramika eskolak antolatutako saio batean”. Eta handik hartu zituen erreferentziak baserrian daukan labea egiteko. Gero, Eibarko eskolan ere egin izan du Raku zeramika, eta esate baterako, maiatzean artisau azoka egiten dute bertan, eta horretan parte hartu izan dute Bastegietak eta eskolako kideek, Raku erakustaldiak egiten.
2017an Bergaran jarri zuen Xumetasunaren xarma erakusketa. Baina, bere lanekin Gipuzkoako hainbat herritan ere egon da. Eibarren, Ermuan eta Deban ere erakutsi ditu bere lanak.
Munitibarren ere ezagutara eman ditu bere sormen lanak. Hain zuzen, San Pedro jaietan Munitibarren eduki ohi du hitzordua: “Aurten ez dugu egin, baina aurreko lau urteetan jaietan egon gara, beste bi artista eta ni; bakoitzak bere lanak ipintzen ditugu liburutegian”.
Oraingoan, bere jaiotetxean erakutsiko ditu bere sormen lanak eta sortze prozesua bera. Hortaz, bere zaletasunaren xarma bertatik bertara ikusteko, abuztuaren 1ean eta 2an Bartieta baserrira hurbiltzeko gonbidapena luzatu du.
