Maite Ruiz de Erentxun: "Nire soinuen migrazio bat da disko hau"
Akordeoia lagun, jazzaren bidetik egin du bere lehenengo musika hegaldia Maite Ruiz de Erentxun musikari lekeitiarrak. Erbestearen eta sorterriaren artean sortutako zazpi abesti bildu ditu diskoan, euskal musikaren eszenara kolore berriak ekarriz.
Maiatzean argitaratu zenuen zure lehenengo diskoa: Maite Ruiz de Erentxun. Harrera ona eduki du?
Nik uste dut jazzak mugitzen duen publiko txiki horren artean ongietorri oso ona eduki duela. Euskaraz egindako jazz musika estiloko albuma da, eta horrek baditu bere konplikazioak eta entzule falta bat. Hala ere, aurkeztu dugunetan harrera oso ona eduki du, baina aurkeztea kosta egiten da.
Maiatzean argitaratu aurretik, bidea luzea izango zen. Noiz hasi zenuen guzti hau sortzeko prozesua?
Lekeitio deitzen den abestia da lehenengo idatzi nuena, duela 3 urte. Orduan Bartzelonan bizi nintzen, eta pianoan eseri eta osorik idatzi nuen egun batean. Pisukideari erakutsi nion, eta ez zuen ulertzen halako lehenengo zati polita eta gero, B alde hain zatarra eduki zezakeenik, eta horren harira, abestia pila bat lantzen hasi nintzen. Ez nuen nahi nuena lortzen, eta baztertu egin nuen, eta urtebeteren ostean errekuperatu, eta zegoen bezala sartu dut diskoan. Lekeitio oso polita da, baina urduritasunak ere baditu, eta hori da abestian islatu nahi izan nuena.
Sorterriaren eta erbestearen artean sortutako abestiak dira?
Hegaldi bat da diskoa, nire soinuen migrazio bat. Disko hau ordenan entzuteko intentzioagaz egin dut, eta Maritxu Fandango da diskoko lehenengoa.
Maritxu Fandango abestia da, hain zuzen ere, argitaratutako lehenengo abestia; hori izan zen zure aurkezpen artistikoa. Zergatik aukeratu zenuen abesti hori?
Maritxu Fandango abestirako nire kuadrillakoen laguntza handia eduki nuen. Horrelako aurkezpen disko bat ateratzean, ziurgabetasun pila bat daude, eta egia esan, familia eta kuadrilla atzean eduki, eta denon arteko zerbait dela sentitzea berezia da. Berotasun handia eman zidaten, eta aurkezpen hori apurtzeko indarra ere bai.
Zazpikotea.Alesander Peña
Diskoan, gainera, musikari ugariz inguratuta zaude.
Zazpikotea gara, eta lagun eta kolaboratzaile bikainak biltzen ditu: Gorka Benitez, Espainian oso ezaguna den saxofoi jotzailea eta zeharkako flauta ere jotzen duena; Joan Mar Sauque tronpeta-jotzailea, aspaldidanik miresten nuena; eta Bartzelonan ezagututako musikarien artean daude Aura Mauri abeslaria, Biel Harper piano-jotzailea eta Alesander Peña gitarra-jotzailea. Horiekin batera, Christopher Perez saxofoian, Manuel Luque kontrabaxuan eta Lluis Perez-Villegas baterian aritzen dira. Guztiek laguntasun giro handia ekarri dute, eta horrek sortu du diskoaren energia berezia.
Zer ekarpen egin diete zure musikari?
Disko hau ez da guztiz inprobisazioan oinarritzen, baina ez da guztiz idatzia ere: bien arteko erdibidean dago. Nik ideiak markatu ditut, baina musikarietako bakoitzak bere ekarpena egin du, euren sentsibilitate bereziagaz. Horrela une bereziak sortu dira. Adibidez, Nire Ostatu abestia zuzenean estudioan sortutakoa da; Kortaturen Hotel Monbar abestia eta Brad Mehldau-ren Waltz for J.B. abestiak oinarritzat hartu, eta momentuan sortu genuen. Gainera, Adriano Vanini bideo-egileak bideoklip bat grabatu zigun, plano-sekuentzia bat, eta bideoan ikusten dena da diskoan dagoena. Diskoa akustikoan grabatu dugu, produkzio handirik gabe, gordina eta benetakoa izan dadin.
Jazzaren inguruan askotan esaten da entzuteko zaila dela. Zure abestiak nolakoak dira?
Ezin dut esan egiten dudana ez dela jazza, ze, azken finean, musikari denok elkarbanatzen dugun lengoaia da jazza. Beraz, asko jolasten dut jazzarekin, baina ez da jazz disko tradizional bat. Ingurukoengandik jaso dudanaren arabera, albumeko abestiak gustatu zaizkie, eta entzungarriak direla esan didate. Entzuleak gardentasuna entzungo du; ez dago gezurrik, dena da egia, eta benetan bizitako gauzak dira. Sentsazio oso konkretuak ditu, eta bidaia bat da. Aurreiritziak alde batera utzi eta entzunez gero, umiltasunetik proposatutako bidaia bat da disko hau.
“Nire barne munduari sekulako aukera eman dio existitzeko; horrek ahalduntzeko aukera ere eman dit”
Akordeoia bada instrumentu nahikoa tradizionala, eta hori jazzarekin nahastu duzu zuk.
Bai. Akordeoia da ni musikara gerturatu nauen instrumentua. Txikitan gurasoek hala erabakita hasi nintzen ikasten, eta hasieran beste eskolaz kanpoko jarduera bat zen arren, azkenerako, horren inguruko ikasketak egin ditut. Akordeoiaren sehaska Euskal Herria den arren, ez dago jazzaren inguruko karrerarik, eta hori egitera Bartzelonara joan behar izan nintzen; Espainiako lehenengo graduatua naiz akordeoi eta jazz karreran. Nik instrumentura egokitu izan dut jazza deitzen dugun lengoaia guzti hori, eta akordeoiaren inguruan hausnarketa asko egin ditut. Horregatik, jolas harreman bat sortu dut akordeoiarekin, eta horrek askatasun handia ematen dit konposatu eta idazteko orduan.
Zazpi abestik osatzen dute diskoa, eta horietatik bostek dute bideoklipa. Zergatik horrenbeste?
Bost argitaratu ditugu, eta beste bat gehiago daukagu. Niretzat disko hau aurkezpen artistiko bat izan da. Portada ere neuk egindako marrazkia da, eta mami asko daukan proiektua da. Horregatik, irudiekin ere lagundu nahi izan dut.
Estetika ere oso zaindua da. Halako proiektu bat aurrera eroateak lan asko dauka atzetik?
Bai. Nire umetxoa izan da bi urtean. Niretzat akordeoia musikara gerturatzen nauen jolas bat da, baina dantzaria ere banaiz, produktorea ere bai, ekitaldietan ari naiz lanean… Uste dut izaera artistiko bat daukadala, eta halako proiektu bat egiteak nire bizitzara sekulako alaitasuna ekarri dit. Nire barne munduari sekulako aukera eman dio existitzeko, eta uste dut horrek ahalduntzeko aukera ere eman didala.
Aurrera begira, musikari lotuta ikusten duzu zure burua?
Bai, guztiz. Momentu honetan sekulako apustua egin dut: Bartzelona utzi, eta Euskal Herrira itzuli naiz musika egiteko gogoz eta luzerako izango den bizitza estilo baten bila. Irakaskuntza ere ikasi dut, eta musika irakastea sekulako plazera iruditzen zait, baina konposaketa eta interpretazio munduan ere ezinbesteko lekua dudala ikusten dut. Behar bat da, eta hori ez badaukat, gauzak itzaltzen hasten dira nire barruan. Hemengo proiektuak eta jendea ezagutzeko gogo askorekin nago. Bartzelonan bizitako prozesu berbera hemen bizitzeko gogoz nago.
Epe motzera begira, baduzue kontzerturik lotuta?
Hemen ez, baina hemendik kanpora bai. Bartzelonara goaz oraintxe, eta New York, Munich, Suedia, Valentzia, Malaga, Almeria, Mallorca eta beste hainbat ditugu zerrendan. Urrunetik deitu gaituzte, eta zazpikote bat mugitzea oso zaila den arren, taldea berrantolatu eta gogoz gaude kontzertuak emateko. New Yorken, esaterako, jazzaren munduan oso garrantzitsua den Lincoln Centerretik deitu gaituzte. Oso-oso hunkigarria da han jotzeko aukera edukitzea.
